Κατηγορίες
Χρήσιμα άρθρα

Παιδί και Περιβάλλον

∆ραστηριότητες στη φύση για παιδιά 4-6 ετών

«Πίσω από κάθε παιδί που εκδηλώνει την περιέργειά του για το περιβάλλον διαφαίνεται ο εκκολαπτόμενος επιστήμονας που συλλέγει δείγματα και πειραματίζεται.»

Βρισκόμαστε στη φύση με μικρά παιδιά. Είναι πολύ δύσκολο να προσελκύσουμε την προσοχή αυτής της φασαριόζικης ομάδας. Το κάθε παιδί κάνει το δικό του. Άλλο διαμαρτύρεται, άλλο τρέχει εδώ κι εκεί… Και τώρα τι κάνουμε; Εμείς ήρθαμε με στόχο την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση! Ε, λοιπόν υπάρχουν τρόποι να αναδείξουμε τον μικρό εξερευνητή τη φύσης που κρύβει μέσα του κάθε παιδί. Καταρχήν να θέσουμε ρεαλιστικούς στόχους. Η έγερση του ενδιαφέροντος των παιδιών για τη φύση που υπάρχει γύρω τους, για τα μικρά ζώα, τα έντομα, τα φύλλα, τις πέτρες, τα σύννεφα, τα λουλούδια, είναι από μόνος του ένας επαρκής στόχος. Όταν το παιδί μαζεύει κουκουνάρια και σαλιγκάρια ή παίρνει από πίσω από μια χελώνα με ενθουσιασμό, σημαίνει ότι ερευνά, παρατηρεί. Εμείς μπορούμε να καλλιεργήσουμε το ενδιαφέρον του καλώντας το να θέσει κι άλλα ερωτήματα. Που είναι το σπίτι της χελώνα και που είναι το σπίτι του σαλιγκαριού; Έχουν κάτι κοινό λοιπόν αυτά τα ζώα. Κουβαλάνε το σπίτι τους. Πάμε να ψάξουμε κι άλλα ζώα εδώ τριγύρω να δούμε πού φτιάχνουν τα σπίτια τους. Η αράχνη, η μέλισσα, το πουλί, το σκουλήκι… Και να πώς αρχίζουμε να προσεγγίζουμε έννοιες όπως η προσαρμογή, η επιβίωση, η οικοθέση, χωρίς φυσικά να ονομάζουμε τις έννοιες αυτές! Ας ξε-αγχωθούμε λοιπόν. Με τα παιδιά έως 6 ετών ας παίξουμε, ας κεντρίσουμε το πηγαίο ενδιαφέρον για να ανακαλύψεις, ας αξιοποιήσουμε την ικανότητά τους να εκπλήσσονται με το κάθε τι και τη αστείρευτη φαντασία τους. Σ’ αυτή την ηλικία τα παιδιά βλέπουν έναν ολόκληρο κόσμο στα σύννεφα, στην κουφάλα ενός δέντρου, στο πέταγμα της πεταλούδας. Σε καμία άλλη ηλικία ίσως ο άνθρωπος δεν επιδεικνύει τέτοιο ερευνητικό πνεύμα. Ας το αξιοποιήσουμε εκτιμώντας τον ερευνητή που κρύβεται πίσω από κάθε παιδί που αφοσιώνεται στη μελέτη μια μυρμηγκοφωλιάς. Να έχουμε υπόψη: – 10 λεπτά. Αυτός είναι ο μέγιστος χρόνος που μπορείτε να απαιτήσετε την προσοχή παιδιών μικρότερων από 6 ετών. – Ας αποδεχθούμε την ιδέα ότι το παιδί θα κινείται ασταμάτητα. Αυτό είναι που τελικά θα μας καθοδηγήσει. – Η έκπληξη, ο θαυμασμός, η μαγεία, το παιχνίδι να είναι οι οδηγοί μας στις δραστηριότητες – Να παίζουμε στη φύση με τα παιδιά, παρά να τα κάνουμε να παίζουν μόνα τους – Να μοιραζόμαστε μαζί τους παρά να υποδεικνύουμε τη γνώση. – Η αίσθηση ότι είμαστε αναπόσπαστο μέρος του κόσμου που μας περιβάλλει είναι ένας καλός στόχος.

Ιδέες για δραστηριότητες:

1. Στάση-έκπληξη. Περπατάμε με μια μικρή ομάδα παιδιών (έως 8 άτομα) και δε λέμε τίποτα. Στόμα κλειστό. Ξαφνικά σταματάμε και τα ρωτάμε τι είδαν, τι άκουσαν. Τίποτα; Κρίμα. Τόσα κελαηδήσματα, τόσα λουλούδια, μυρωδιές, έντομα…

2. Συλλέκτες σε 3’ ∆ίνουμε 3’ στα παιδιά να μαζέψουν όσα περισσότερα φύλλα/ λουλουδια/ καρπούς μπορείτε. Τα αναγνωρίζουμε. Κολλάμε δείγματα σε διαφορετικά χαρτόνια ή τα συλλέγουμε σε κουτιά. Είναι η ταυτότητα του δάσους/πάρκου που επισκεφθήκαμε.

3. Τι δεν ανήκεις το δάσος; Έχουμε τοποθετήσει διαφορετικά αντικείμενα σε μια καθορισμένη περιοχή (ένα χάρτινο σακουλάκι που κρέμεται από ένα κλαδί, ένα καρφί σε έναν κορμό κλπ). Τα παιδιά ψάχνουν να τα βρουν.

4. Ο παρείσακτος Τοποθετούμε ομοειδή φυσικά αντικείμενα σε ένα πανί και ένα παρείσακτο. Τα παιδιά πρέπει να το βρούνε. Π.χ. ανάμεσα σε πλατύφυλλα φύλλα ένα βελονωτό. Ανάμεσα σε πέτρες ένα λουλούδι κλπ

5. Μίλα μου για φύλλα. Τα παιδιά απλώνουν τα φύλλα που έχουν συλλέξει στο πανί. Με πόσους τρόπους μπορούν να τα χωρίσουν σε κατηγορίες; Μεγάλα/μικρά, Χλωρά/ξερά, Σκουρόχρωμα/ανοιχτόχρωμα κλπ.

6. Ηχητικοί χάρτες. Κυνηγήστε τους ήχους. (Μικρές ομάδες έως οκτώ παιδιών). Κάθε παιδί κάθεται σε μια γωνιά, σημειώνει με ένα σταυρό το μέρος που κάθεται. Για κάθε ήχο που ακούει σημειώνει στο χαρτί του ένα χρώμα ή ένα σύμβολο. Πόσους διαφορετικούς ήχους ακούσαμε;

7. Το μαντηλάκι με φυσικά αντικείμενα. Τα παιδιά χωρίζονται σε δυο ομάδες. Αντικριστά σε σειρές έτσι ώστε κάθε παιδί να έχει το αντίπαλο ζευγάρι του. Στη μέση ένα πανί και τόσα αντικείμενα όσα τα παιδιά (φύλλο, πέτρα, κουκουνάρι, βελανίδι κλπ). Ο εκπαιδευτικός καλεί ένα αντικείμενο, «φτερό», π.χ. και οι δυο αντίπαλοι τρέχουν προς το αντικείμενο, ποιος θα το πάρει πρώτος να φύγει πίσω στη θέση του χωρίς να τον πιάσει ο αντίπαλος.

8. Βρες το ταίρι του Στο πανί διάφορα φυσικά αντικείμενα που ταιριάζουν με την εικόνα που δείχνει ο εκπαιδευτικός. Π.χ. εικόνα πουλιού/φτερό, εικόνα πεύκου/κουκουνάρι κλπ. Τα παιδιά πρέπει να βρούνε το ταίρι κάθε εικόνας. Σε δυο ομάδες, όπως το «μαντηλάκι». Προσπαθεί ο το παιδί να αναγνωρίσει το ταίρι και να το φέρει στην ομάδα του.

9. Στο βασίλειο της σιωπής… πώς θα μπούμε στο βασίλειο της σιωπής, στο βασίλειο του δάσους; Χωρίς μάτια μόνο με αυτιά! ∆ένουμε ένα μαντήλι να μη βλέπουν τα παιδιά, τους ζητάμε να κρατάνε με το ένα χέρι ένα μακρύ κορδόνι, σε ασφαλές μονοπάτι, ο εκπαιδευτικός καθοδηγεί την πορεία δίνοντας οδηγίες, εμπνέοντας στα παιδιά εμπιστοσύνη. Επιστροφή στο μονοπάτι με τα μάτια ανοιχτά.

10. «Τυφλός-μουγκός» Παίζεται σε ζευγάρια. Το ένα παιδί είναι ο «μουγκός» και το άλλο ο «τυφλός». Ο πρώτος, που δεν μιλάει, οδηγεί τον δεύτερο, που έχει δεμένα μάτια, σε ένα δέντρο. Στη διαδρομή πρέπει ο οδηγός να οδηγήσει προσεκτικά τον τυφλό στο δέντρο, ύστερα ο τυφλός ψηλαφεί το δέντρο. Επιστρέφουν στην αρχική θέση. Ποιο ήταν το δέντρο; Αντιστρέφονται οι ρόλοι.

Κατηγορίες
Χρήσιμα άρθρα

Το παιδικό σχέδιο στο Νηπιαγωγείο

Ο κόσμος μας μέσα από τα μάτια των παιδιών